Ngay cả khi lối kiến trúc Tây phương đã dần trở nên quen thuộc tại Nhật Bản thì kiểu kiến trúc truyền thống vẫn được lưu giữ và sử dụng rộng khắp, ví dụ điển hình đó chính là Washitsu – kiểu phòng truyền thống Nhật Bản hay còn có tên gọi khác là phòng Tatami. Trong bài kí sự hôm nay, mình cùng nhau tìm hiểu qua nét văn hóa rất riêng này nhé!

.

.

Có tên gọi là phòng Tatami là bởi vì sàn của phòng được trải các tấm chiếu tatami – loại chiếu cói đặc trưng của Nhật. Kiểu phòng này có nguồn gốc từ thời kỳ Muromachi, khi mà nó chỉ được sử dụng làm phòng học cho tầng lớp quý tộc giàu có và cho tới ngày nay phòng Tatami đã trở lên thịnh hành trên khắp đất nước Nhật Bản.

Hiện nay, ngay cả du khách nước ngoài cũng có cơ hội trải nghiệm việc ở qua đêm tại Washitsu được cung cấp bởi nhiều homestay, nhà trọ, khách sạn. Tại những đền chùa, đài điện nguy nga được xây dựng từ hàng trăm năm về trước, Washitsu còn được trang trí vô cùng cầu kỳ, lộng lẫy theo yêu cầu của vua chúa, bạn cũng có thể đến tham quan và chiêm ngưỡng những căn phòng này.

.

.

I, Những yếu tố đặc trưng của một căn phòng Tatami:

1, Tatami
Chiếu tatami được đan, dệt bởi các sợi cói được ép khô và phần mép được viền lại bằng vải. Có một loại cói nổi tiếng chuyên dùng để dệt chiếu đó là sợi cói Igusa được trồng nhiều tại các tỉnh Kumamoto, Fukuoka, Hiroshima,… với đặc tính có thể tỏa ra hương thơm đồng cỏ dịu nhẹ giúp tinh thần thư thái và khả năng cách nhiệt, giữ ẩm cao giữ cho căn phòng luôn thoáng đáng, sạch sẽ.

.

.

2, Shoji
Shoji là một loại cửa trượt được sử dụng phổ biến trong kiểu kiến trúc nhà ở Nhật Bản. Những cánh cửa này không được làm từ chất liệu kính như ngày nay mà thay vào đó người ta sử dụng loại giấy trong mờ có màu trắng đục dán lên các khung gỗ và được gọi là giấy shoji. Loại giấy này được sử dụng rộng rãi bởi nó giúp lấy được ánh sáng tự nhiên từ bên ngoài vào phòng. Nếu trước đây giấy shoji thường là loại giấy truyền thống khá mỏng, dễ rách thì hiện nay với sự phát triển của công nghệ, chất liệu giấy đã được cải thiện hơn với lớp vinyl được phủ trên bề mặt giúp tạo độ dai bền và khả năng chịu lực tốt hơn.

.

.

3, Fusuma
Fusuma là các tấm trượt với cấu tạo gồm khung gỗ hình chữ nhật và bề mặt giấy hoặc vải, có thể trượt một cách linh hoạt từ bên này sang bên kia. Không chỉ có công dụng như một cánh cửa bình thường, Fusuma còn là những bức tường di động giúp ngăn chia hoặc mở rộng không gian phòng một cách dễ dàng, linh hoạt. Với Fusuma bạn có thể sử dụng không gian trong nhà mình phù hợp với nhiều mục đích khác nhau. Không chỉ vậy những bức họa về cảnh sắc thiên nhiên cũng như đời sống thường ngày của con người có tên gọi là yamato-e trên các tấm trượt fusuma cũng giúp cho ngôi nhà trở nên sống động hơn.

.

.

4, Tokonoma
Tokonoma – tên gọi của hốc nhỏ được xây thụt vào phía trong của bức tường trong phòng khách, là góc trang trí bằng cách bày biện những đồ vật có tính thẩm mỹ cao như Ikebana, Shodo, Takana,… Người Nhật thường đề cao vẻ đẹp tối giản mà chỉn chu, tinh tế chính vì vậy ngoài việc thể hiện được con mắt nghệ thuật, sự khéo léo của bản thân, tokonoma còn giúp hướng tâm hồn con người đến cái đẹp, đến sự bình yên giữa bộn bề cuộc sống.

Người Nhật thường thay đổi cách bài trí theo mùa hoặc theo những dịp lễ trong năm, khi thì là một bình hoa nhỏ, khi thì chậu cây bonsai, trên tường thường treo tranh hoặc bức thư pháp,…tất cả những yếu tố nhỏ đó hòa hợp lại tạo nên một không gian tao nhã đầy tính nghệ thuật. Khách đến nhà thường được mời ngồi gần với Tokonoma và quay lưng về phía nó.

.

.

5, Ranma
Ranma là những đố trên của khung cửa, thường nằm phía trên fusuma và được làm bằng gỗ. Nó thường được thiết kế và điêu khắc một cách tỉ mỉ, kì công, có tác dụng thông khí cũng như ánh sáng giữa các phòng với nhau.

.

.

II,Những món đồ nội thất thường có trong căn phòng Tatami

1, Byobu
Byobu là tấm bình phong không cố định, thường được xếp dưới dạng zigzag để có thể tự đứng thẳng, có tác dụng ngắn cách không gian, phân chia sự riêng tư cũng như chắn gió. Bên cạnh byobu thì tsuitate cũng là một kiểu bình phong với những tác dụng tương tự nhưng có chân phía dưới. Những bức bình phong này có đủ các kiểu thiết kế từ đơn giản đến những tác phẩm hội họa vô cùng kì công, cao cấp.

Byobu

Tsuitate

.

.

2, Kotatsu
Kotatsu chắc là cái tên chẳng còn gì xa lạ với mọi người nữa rồi. Đây là loại bàn nhỏ, gầm thấp truyền thống ở Nhật Bản thường được đặt ở giữa phòng. Điểm đặc biệt của bàn kotatsu là khung bàn có gắn một lò sưởi nhỏ phía dưới và phía trên thường được phủ một lớp chăn futon dày. Thiết kế đặc biệt này giúp sưởi ấm cả gia đình mỗi khi đông về, rất phù hợp với khí hậu lạnh đặc trưng của Nhật Bản.

.

.

3, Zabuton
Zabuton là loại đệm ngồi truyền thống của Nhật Bản, thường có hình vuông và thường được sử dụng khi ngồi trên sàn hoặc trên chiếu tatami. Với chất liệu bông mềm mại, zabuton giúp tạo cảm giác thoải mái, êm ái khi ngồi cũng như có tác dụng tránh mất nhiệt khi tiếp xúc trực tiếp với sàn nhà.

Trên đây là một số thông tin cơ bản mà mình muốn chia sẻ với các bạn về một căn phòng truyền thông ở Nhật Bản – Washitsu. Hẹn gặp lại bạn ở bài kí sự tiếp theo nhé!